Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2022

ΑΙΤΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ NATURA 2000

 

Χανιά, 02-11-2022

                                                                                                                                                                                                                                                                ΠΡΟΣ


·        
ΓΓ Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ

·         ΔΣ ΟΦΥΠΕΚΑ

Κοινοποίηση:

·         Διεύθυνση Περιβάλλοντος Περιφέρειας Κρήτης

·         Τμήμα Περιβάλλοντος του Δήμου Χανίων

 

ΘΕΜΑ: Αίτημα για ένταξη της περιοχής του Σταυρού στο Δίκτυο Natura 2000

Στο Ακρωτήρι Χανίων στην περιοχή του Σταυρού βρίσκεται το επιβλητικό βουνό και ο γραφικός κολπίσκος γνωστός και ως «παραλία του Ζορμπά», λόγω της ταινίας του Μ. Κακογιάννη που γυρίστηκε εκεί τη δεκαετία του 60. Η περιοχή του Σταυρού έχει χαρακτηριστεί το 1973 ως τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, το οποίο χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας (ΦΕΚ 1242/Β/1973). Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες-πέρα από την άναρχη δόμηση- έχουν γίνει ανεξέλεγκτες παρεμβάσεις κυρίως στον αιγιαλό και στις παραλίες της περιοχής.

Η βόρεια και ανατολική περιοχή του Ακρωτηρίου, περιλαμβανομένου του βουνού είχαν προταθεί για ένταξη στο δίκτυο Natura 2000 τη δεκαετία του ‘90 (GR4340009), κάτι το οποίο δεν συνέβη. Και αυτό παρόλο που η λοφώδης περιοχή της οροσειράς είναι πλούσια σε χλωρίδα, πολλά είδη της οποίας είναι ενδημικά και πολλά εξ αυτών είναι σπάνια και τρωτά. Τo Ακρωτήρι έχει επίσης μία πολύ ευνοϊκή γεωγραφική θέση για τα αποδημητικά πουλιά, καθώς βρίσκεται πάνω σε ένα από τα κύρια μεταναστευτικά μονοπάτια της Ελλάδας, ενώ διαθέτει τις κατάλληλες συνθήκες φωλιάσματος για ορισμένα είδη αρπακτικών. Επίσης υπάρχει μεγάλος αριθμός  χερσαίων και θαλάσσιων σπηλαίων με ενδημικά είδη ασπόνδυλων, μερικά εκ των οποίων με παλαιοντολογικό ενδιαφέρον. Σε παραλίες της περιοχής του Σταυρού όπως π.χ στην Παχιά Άμμο εδώ και δεκαετίες γεννούν θαλάσσιες χελώνες, κάτι το οποίο έχει αρχίσει πλέον να καταγράφεται συστηματικά. Η έκταση αιγιαλού και παραλίας 12 στρεμμάτων που βρίσκεται δίπλα στην κεντρική παραλία του Σταυρού, συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο μικρών νησιωτικών υγροτόπων και τμήμα του υγροτόπου προστατεύεται από το Προεδρικό Διάταγμα (ΦΕΚ 229/Α.Α.Π/19.06.12). Ο ορεινός όγκος της περιοχής του Σταυρού συμπεριλαμβάνεται στο καταφύγιο άγριας ζωής του Ακρωτηρίου συνολικής έκτασης 13.250 στρεμμάτων. Μαζί με άλλες δύο προτεινόμενες περιοχές στην Ελλάδα, η βόρεια και ανατολική περιοχή του Ακρωτηρίου στην οποία βρίσκεται ο Σταυρός, είχε απορριφτεί χωρίς αιτιολόγηση από την ένταξη στο Δίκτυο Natura, για λόγους οι οποίοι δεν έγιναν γνωστοί στους πολίτες. 

Στην περιοχή του Σταυρού συναντά κανείς σημαντικούς αρχαιολογικούς και ιστορικούς χώρους, οι οποίοι έχουν κηρυχθεί και οριοθετηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού (ΦΕΚ 103 ΑΑΠ/15.05.2017, ΦΕΚ 124/ΑΑΠ/09.06.2017) και εντός των οποίων βρίσκονται το σπήλαιο  (του) Λερά πάνω από την κεντρική παραλία, το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί αδιάλειπτα από τη νεολιθική περίοδο μέχρι και τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά και το σπήλαιο Νερόσπηλιος, στο οποίο έχουν βρεθεί αρχαιολογικά ευρήματα διαφόρων περιόδων, από τα οποία ξεχωρίζουν εκείνα των μινωικών χρόνων. Λίγα μέτρα από την κεντρική παραλία του Σταυρού βρίσκεται το αρχαίο λατομείο αιολιανίτη, το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί για την ανέγερση των τειχών και των κτιρίων της ενετικής πόλης των Χανίων, αλλά πιθανότατα και παλαιότερα κατά τις οικοδομικές φάσεις της Κυδωνίας. Το πέτρωμα αυτό σχηματίστηκε από αποθέσεις άμμου που έφερε ο άνεμος και οστρέων, εκατομμυρίων ετών. Ο χώρος πρόσφατα υπέστη βανδαλισμούς.

Σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Ζητάμε να συνταχθεί εκ νέου φάκελος συγκεκριμένα για την περιοχή του Σταυρού και να λάβει ξανά καθεστώς υποψηφίας προς ένταξη περιοχής στο Δίκτυο Natura 2000. Επίσης να τεθούν σε ισχύ οι σχετικές νομοθεσίες για την προστασία του τοπίου και της βιοποικιλότητας όπως επίσης και της προστασίας νεότερων αρχαιολογικών μνημείων. Ζητάμε επίσης να ανακηρυχθεί το βουνό του Σταυρού προστατευόμενο μνημείο φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και να ληφθούν υπόψη οι αισθητικοί και περιβαλλοντικοί λόγοι, αλλά και ο ρόλος του βουνού ως τοπόσημο στην τουριστική προβολή του Νομού Χανίων και ολόκληρης της Κρήτης.

Κάνουμε τέλος έκκληση στις αρμόδιες υπηρεσίες να φροντίσουν ώστε να σημανθούν οι αρχαιολογικοί χώροι στον Σταυρό, να τοποθετηθούν ενημερωτικές πινακίδες  και οι χώροι αυτοί να τύχουν στοιχειώδους προστασίας

 

Για την Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων

Ο Πρόεδρος

Φώτιος Ποντικάκης

.

Παραπομπές

-Ιστοσελίδα Δήμου Χανίων/Δημοτική Ενότητα Ακρωτηρίου

https://www.chania.gr/dimos/de-akrotiriou/de-akrotiriou.html

-Χωματουργικές εργασίες στο φαράγγι του Αβλέμονα στον Σταυρό, Χανιώτικα Νέα 22/6/2022

https://www.haniotika-nea.gr/xomatoyrgikes-ergasies-sto-faraggi-toy-avlemona-ston-stayro/

-Εξαφανίστηκαν τα αλμυρίκια από την παραλία του Σταυρού!, Χανιώτικα Νέα 7/5/2017

https://www.haniotika-nea.gr/exafanistikan-ta-armirikia-apo-tin-paralia-tou-stavrou/

 

-Ανοιχτή Επιστολή Ομάδας Ενεργών Πολιτών και Κατοίκων Ακρωτηρίου 24/8/2022

https://www.ertnews.gr/perifereiakoi-stathmoi/chania/chania-prostateyste-to-akrotiri-anoichti-epistoli-energon-politon-kai-katoikon/?fbclid=IwAR3yYFgHxvc5JqVfd93zwvixiFRr0eGRSJQoD0maqEYg3PSi_xcE5TdlEOU

-Κωδικοποιημένο απογραφικό της προτεινόμενης περιοχής Natura 2000 του Ακρωτηρίου  (1996)

-Πολυτεχνείο Κρήτης Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος

Διπλωματική Εργασία Κυριτσοπούλου Αδαμαντία (2013)

https://dias.library.tuc.gr/view/13110?locale=el

Διπλωματική Εργασία Ζωή Φλογερά  (2014)

https://dias.library.tuc.gr/view/17737?locale=el

-Αντώνης Γ. Πλυμάκης, Θησαυροί στο Ακρωτήρι Μελέχας των Χανίων (2004)

-Απογραφικό Δελτίο WWF/Στοιχεία για τον υγρότοπο στο Σταυρό

https://www.ygrotopio.gr/general/report.php?code=KRI182&lang=el

- Χανιά: Τα πρώτα χελωνάκια σε παραλία του Σταυρού, Ιστοσελίδα ΕΡΤ 16/8/2022

https://www.ertnews.gr/roi-idiseon/chania-ta-prota-chelonakia-e-paralia-toy-stayroy-vinteo/

 

-Πανεπιστήμιο Κρήτης Μουσείο Φυσικής Ιστορίας (1997) 

«Προσέγγιση των βιοτικών παραμέτρων της περιοχής «Στρογγυλό Κεφάλι» Ακρωτήρι Χανίων και εκτίμηση των επιπτώσεων από την εγκατάσταση εργοστασίου μηχανικής διαλογής και κομποστοποίησης απορριμμάτων και χώρου υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων».

-Βιοποικιλότητα Κρήτης, Αναρτήσεις φωτογράφων στην ομάδα του Facebook

https://www.facebook.com/groups/cretebiodiversity/

Νεώρια φτιαγμένα από απολιθώματα»,  Χανιώτικα Νέα 13/11/2021

https://www.haniotika-nea.gr/neoria-ftiagmena-apo-apolithomata/

-«Απίστευτος βανδαλισμός στο αρχαίο λατομείο του Σταυρού στα Χανιά»,  Flashnews 21/6/2021

https://flashnews.gr/post/463876/apisteytos-bandalismos-sto-arxaio-latomeio-toy-stayroy-sta-xania-fwto/

ΕΡΩΤΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΑ ΝΔ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

 

Χανιά, 01-11-2022

Προς

Το Κεντρικό Λιμεναρχείο Χανίων

chania@hcg.gr

ΘΕΜΑ: ΕΡΩΤΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ

Από τις 25 Οκτωβρίου που έγινε γνωστό από ανακοινώσεις της «Πρωτοβουλίας Κρήτης ενάντια στις εξορύξεις υδρογονανθράκων» ότι το ειδικό σκάφος σεισμικών ερευνών Sanco Swift σημαίας Γιβραλτάρ, συνοδευόμενο από το ρυμουλκό Alexander 3 ελληνικής σημαίας, πραγματοποιεί σεισμικές έρευνες με ηχοβολισμούς στις θαλάσιες περιοχές δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, λαμβάνουμε καταγγελίες, πληροφορίες και  πλήθος ερωτήματα από απλούς πολίτες, δημοσιογράφους αλλά και από περιβαλλοντικές οργανώσεις σύμφωνα με τις οποίες για τις δραστηριότητες αυτές  του Sanco Swift ΔΕΝ έχει εκδοθεί προειδοποιητική Navtex που να δεσμεύει τον χώρο, ενώ για την ίδια περιοχή αυτή τη στιγμή η οργάνωση Alarm Phone έχει πληροφορίες για ακυβέρνητο σκάφος με περίπου 300 ανθρώπους και έχει απευθύνει από  το πρωί της 28ης Οκτ. 2022 έκκληση για την έναρξη επιχείρησης διάσωσης προς το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα και τις ελληνικές αρχές. Το γεγονός αυτό από μόνο του δείχνει πόσο επικίνδυνη είναι η αδιαφάνεια με την οποία διεξάγονται οι σεισμικές αυτές έρευνες. 

Επισημαίνουμε ότι  οι θαλάσσιες περιοχές αυτές , στην Κρήτη όπως και στο Ιόνιο, αποτελούν τμήματα της Ελληνικής Τάφρου, οικότοπος παγκόσμιας οικολογικής αξίας που έχει αναγνωριστεί από τη «Διεθνή Συμφωνία για τη Διατήρηση των Κητωδών της Μαύρης Θάλασσας, της Μεσογείου και της Παρακείμενης Ζώνης του Ατλαντικού» ACCOBAMS την οποία έχουν υπογράψει από το 1996 όλες οι χώρες της Μεσογείου συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας και έχει τεθεί σε ισχύ από το 2001. Πρόκειται για μια υποθαλάσσια οροσειρά, με χαράδρες που φτάνουν ως και τα 5χλμ σε βάθος, είναι ο πιο σημαντικός βιότοπος για τον απειλούμενο πληθυσμό των φυσητήρων της Μεσογείου, ένας από τους μεγαλύτερους υποπληθυσμούς των ευάλωτων Ζιφιών, επίσης ζει, τρέφεται και αναπαράγεται εδώ μαζί με πολλά ακόμα είδη δελφινιών, πτεροφάλαινες, θαλάσσιες χελώνες και μεσογειακές φώκιες.

Σύμφωνα με την επιστημονική γνώση, οι σεισμικές έρευνες χρησιμοποιούν εντατικό και πολύ ισχυρό ηχοβολισμό, ο οποίος τραυματίζει τα ευαίσθητα ακουστικά όργανα των φαλαινών και των δελφινιών, οδηγώντας τα στη φυγή ή και τον θάνατο. Οι ανησυχίες είναι βάσιμες διότι στις αρχές του έτους, τις ίδιες μέρες που διενεργούσε – επίσης εν κρυπτώ– σεισμικές έρευνες για λογαριασμό των ΕΛΠΕ το ερευνητικό σκάφος SW COOK είδαμε εκβρασμούς Ζιφιών σε παραλίες της Κέρκυρας. Με δεδομένο ότι για κάθε Ζιφιό που βλέπουμε να έχει εκβραστεί σε μια ακτή υπολογίζεται ότι ακόμα 30 έχουν χαθεί στον βυθό, και με δεδομένο ότι οι περιοχές που διεξάγονται αυτή τη στιγμή οι έρευνες είναι σε πολύ βαθιά νερά, μακριά από τις ακτές, μπορούμε να υποθέσουμε το πραγματικό μέγεθος των επιπτώσεων.

Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, και

με βάση το δικαίωμα πρόσβασης του κοινού στις πληροφορίες σχετικά με το περιβάλλον και στα διοικητικά έγγραφα βάσει των άρθρων 42 επ. του Π.Δ. 28/2015 “Κωδικοποίηση διατάξεων για την πρόσβαση σε δημόσια έγγραφα και στοιχεία” (Α΄34),

κατ’ επίκληση του δικαιώματός του σε πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφορία (άρθρα 4 και 5 της Διεθνούς Σύμβασης του Άαρχους, η οποία έχει κυρωθεί με τον ν. 3422/2005 (Α’ 303),

εν όψει όσων προβλέπονται στο Γ’ μέρος της Κ.Υ.Α. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/50875/1075/26.3.2019, σύμφωνα με το οποίο έχει συσταθεί «ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης» του προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες περιοχές «Νοτιοδυτικά Κρήτης» και «Δυτικά Κρήτης», υπό την εποπτεία της ΕΔΕΥ και με ευθύνη της «Μονάδας Περιβάλλοντος» της αναδόχου εταιρείας (οικόπεδο 1, οικόπεδο 2 και οικόπεδο Ιόνιο),

ενόψει της υποχρέωσης του Αναδόχου να διεξάγει τις δραστηριότητες υδρογονανθράκων σύμφωνα με κάθε σχετική νομοθεσία που ρυθμίζει θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και να χρησιμοποιεί με βιώσιμο τρόπο τους φυσικούς πόρους της περιοχής που περιλαμβάνεται στην άδεια που (του) χορηγήθηκε (άρθ. 12α παρ. 2 ν. 2289/1995, όπως ισχύει).

παρακαλούμε να μας απαντήσετε στα εξής:

Εάν είστε ενήμεροι για την παρουσία και τον σκοπό της παρουσίας του ερευνητικού σκάφους Sanco Swift στις περιοχές δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.

Εφόσον διαπιστωθεί ότι το Sanco Swift διενεργεί σεισμικές έρευνες παρακαλούμε να μας ενημερώσετε για τα στοιχεία εταιρίας που έχει αναλάβει το έργο, τα στοιχεία του φορέα που έχει αναθέσει την έρευνα, τον σκοπό της έρευνας, τις περιοχές έρευνας, το χρονοδιάγραμμα της έρευνας, αν έχουν εκδοθεί τροποποιήσεις του σχεδίου δράσης της ΥΑ Α.Π. οικ. 30373/3.7.2017 και αν έχει εκδοθεί οποιαδήποτε πράξη αποδοχής των ως άνω τροποποιήσεων.

Λόγω του επείγοντος χαρακτήρα του θέματος,  παρακαλούμε για την ηλεκτρονική αποστολή των στοιχείων αυτών. Είμαστε στην διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνηση χρειαστεί.

Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων,

Για την Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων

Η Αντιπρόεδρος

Ρούλα Καστρινάκη