Να προστατέψουμε τα κρινάκια και τις αμμοθίνες στις παραλίες

 

Αξίζει να προστατέψουμε τα κρινάκια της θάλασσας (pancratium maritimum) που εμφανίζονται κάθε Αύγουστο με Οκτώβριο εδώ και χιλιάδες χρόνια στις αμμώδεις παραλίες της Κρήτης, όπως μαρτυρούν κι οι μινωικές τοιχογραφίες. Αποτελούν ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της τοπικής χλωρίδας αλλά και του πολιτισμού της Κρήτης.

Τα κρινάκια της θάλασσας ανθίζουν σε αμμώδεις παραλίες της Μεσογείου αλλά και του νότιου Ατλαντικού. Οι σπόροι τους μεταφέρονται με τον αέρα και τα κύματα, καθώς προστατεύονται από ελαφρύ περίβλημα που όταν το δούμε στην ακτή, μοιάζει με μικρά κομματάκια κάρβουνο.

Δυστυχώς όμως η άγνοια και η πίεση που δέχονται εν ονόματι τουριστικών δραστηριοτήτων, η άγρια τουριστική εκμετάλλευση - καταστροφή (πχ φύτευση γκαζόν σε αμμώδεις ακτές, τσιμεντοποίηση ή «καθάρισμα» της αμμουδιάς για να μπουν ομπρελοκαθίσματα, αυθαίρετες κατασκευές και κτίσματα κ.ά) και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες στις ακτές απειλούν μεταξύ άλλων και τα κρινάκια της θάλασσας.

Η διατήρηση του κρίνου της θάλασσας δίνει ένα ιδιαίτερο χρώμα στις ακτές. Συμβάλλει στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας και αποτελεί κομμάτι της πολιτιστικής μας παράδοσης πλέον, αφού έχει αποτυπωθεί ακόμη και στις μινωικές τοιχογραφίες.

Οι Δήμοι, οι αρμόδιοι φορείς αλλά και οι πολίτες πρέπει να συμβάλουν στην προστασία του κρίνου της θάλασσας αλλά κι ευρύτερα της χλωρίδας και της πανίδας των ακτών μας που συναντώνται στις ακτές κι ιδιαίτερα στους αμμόλοφους αποφεύγοντας την ισοπέδωση και το «όργωμα» της αμμουδιάς με μπουλντόζες και άλλα βαριά μηχανήματα. Η σημαντικότητά τους τα τελευταία χρόνια άρχισε να αναγνωρίζεται και γι' αυτό αποτελούν προστατευόμενη ζώνη σε όλες τις ευρωπαϊκές ακτές. Ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως οι αμμοληψίες, τα τροχοφόρα στις παραλίες, η αυθαίρετη δόμηση, προκαλούν την υποβάθμιση επιταχύνοντας τη διάβρωση της ευαίσθητης αυτής ζώνης.

Παρόλο που οι αμμόλοφοι φαίνονται "νεκροί", στην πραγματικότητα φιλοξενούν ένα πλήθος ζώων και φυτών. Οι αμμόλοφοι (αμμοθίνες) αποτελούν το φυσικό φράγμα που προστατεύει την ενδοχώρα από το αλμυρό νερό και τον άνεμο. Επίσης το σύστημα των θινών απορροφά την ενέργεια των κυμάτων. Χωρίς την προστασία των αμμόλοφων πολλές αμμώδεις παραλίες θα εξαφανίζονταν ταχύτατα. Είναι γνωστό ότι σε περιοχές όπου οι αμμόλοφοι καταστρέφονται από τον άνθρωπο, το αλμυρό νερό της θάλασσας εισέρχεται στον υδροφόρο ορίζοντα πλήττοντας έτσι τις αγροτικές καλλιέργειες (υφαλμύρωση υδάτινων αποθεμάτων).

 

Περισσότερα:

Για τη σημασία των αμμοθινών και τα είδη κέδρων που υπάρχουν σε περιοχές όπως τα Φαλάσαρνα, η Γαύδος, η Χρυσή, το Κεδρόδασος και το Νότιο Αιγαίο, μπορεί κανείς να μάθει περισσότερα μαζί με προτάσεις προστασίας από το πρόγραμμα JUNICOAST με τίτλο «Δράσεις για την προστασία των παράκτιων αμμοθινών με είδη Juniperus στην Κρήτη και στο Νότιο Αιγαίο (Ελλάδα)».που υλοποίησε το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων, το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κρήτης.

Να προστατέψουμε τις θαλάσσιες χελώνες

 

Οι παραλίες της Κρήτης με αμμουδιά αποτελούν εδώ και χιλιάδες χρόνια τόπο ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών. Η παρουσία θαλάσσιων χελωνών σε μια παραλία είναι δείγμα υγείας και οικολογικής ισορροπίας, καθώς κύρια τροφή τους είναι οι μέδουσες (τσούχτρες) κι αποτελούν πόλο έλξης τουριστών ανωτέρου επιπέδου οικονομικού και πολιτισμικού.

            Ο εντοπισμός φωλιών θαλασσίων χελωνών στο Σταυρό είναι μια καλή είδηση. Οι παραλίες του Σταυρού είχαν πληγεί από μεγάλο πληθυσμό μεδουσών στην αρχή του καλοκαιριού. Τώρα, απ’ ό,τι φαίνεται, με την παρουσία πλέον θαλάσσιων χελωνών εκεί, έχει επανέλθει η οικολογική ισορροπία.

            Θαλάσσιες χελώνες Caretta caretta γεννάνε τα αυγά τους σε αμμουδερές παραλίες της Κρήτης, ενώ εθελόντριες/-ές του Συλλόγου Αρχέλων από πολλές χώρες παρακολουθούν τις ακτές και σημαδεύουν τα σημεία των φωλιών που εντοπίζονται στις παραλίες από το Σταλό ως το Κολυμπάρι, στη Σκαλέτα στο Ρέθυμνο και αλλού. Στις ελληνικές θάλασσες έχουν ακόμη εντοπιστεί άλλα δύο είδη θαλάσσιας χελώνας, η Πράσινη Χελώνα Μύδας και η Δερματοχελώνα (η οποία ωοτοκεί στην Κύπρο). Θαλάσσια χελώνα απεικονίζεται μάλιστα και στο πρώτο ελληνικό νόμισμα, το στατήρα της Αίγινας.

Πώς μπορούμε να προστατέψουμε τις θαλάσσιες χελώνες

·         Αποφεύγουμε να στρέφουμε φώτα το βράδυ προς την αμμουδιά. Μπορεί να αποπροσανατολίσουν τα μικρά χελωνάκια κι αντί για τη θάλασσα να βρεθούν στους δρόμους ή σε μαγαζιά.

·         Αποφεύγουμε να επισκεφθούμε τη νύχτα ακτές όπου υπάρχουν φωλιές θαλάσσιας χελώνας.

·         Προσέχουμε πού τοποθετούμε την ομπρέλα μας στην αμμουδιά. Εάν υπάρχει σημάδι του Αρχέλων (ένας κλωβός κωνικού σχήματος ανοιχτός από κάτω) ή άλλων εθελοντών όπως στο Σταυρό, δεν πρέπει να βάλουμε την ομπρέλα μας εκεί, γιατί αν τρυπήσει ένα αυγό χελώνας, τότε καταστρέφεται όλη η φωλιά. Κι η φωλιά μπορεί να περιέχει μέχρι και 200 αυγά, μεγέθους μπάλας του γκολφ. Η φωλιά είναι συνήθως σε βάθος 40 πόντων

·         Ο αριθμός των αυγών σε μια φωλιά μπορεί να φαίνεται εντυπωσιακός, όμως μόνο 1 στα 1.000 χελωνάκια θα επιβιώσει για να ξανάρθει μετά από 25-30 χρόνια, όταν θα είναι σε ηλικία αναπαραγωγής. Δεν θα εκκολαφθούν όλα τα αυγά, ενώ άλλα ζώα όπως οι γλάροι μπορεί να φάνε τα μικρά χελωνάκια στο δρόμο τους προς τη θάλασσα.

·         Η τσιμεντοποίηση μιας ακτής, η αμμοληψία, η ανεξέλεγκτη επέκταση ομπρελοκαθισμάτων, τα φώτα το βράδυ κι η δυνατή μουσική, η κυκλοφορία οχημάτων στην αμμουδιά, όλα αυτά απειλούν τόσο τη θαλάσσια χελώνα όσο και τις αμμοθίνες και γενικά τη ζωή στην ακτή. Τέτοιες δραστηριότητες είναι καταστροφικές για το περιβάλλον κι εν τέλει και για τον τουρισμό.

·         Αν δούμε χελωνάκια να έχουν χάσει το δρόμο τους και να πηγαίνουν αντίθετα από την κατεύθυνση της θάλασσας, δεν τα πιάνουμε. Εάν τα χελωνάκια βρίσκονται μακριά από την θάλασσα, σε δρόμο ή σε αυλή σπιτιού πρέπει να βρούμε ένα τρόπο να τα μεταφέρουμε μαζί με άμμο (π.χ πάνω σε χαρτόνι με άμμο) περίπου 7-10 μέτρα από τη θάλασσα ανοίγοντας δρόμο ώστε μόνα τους-εξασκώντας τα πτερύγια τους- να φτάσουν στην θάλασσα. Το να περπατήσουν μόνα τους στην αμμουδιά μέχρι τη θάλασσα είναι σημαντικό για την προετοιμασία τους για να μπορέσουν να κολυμπήσουν στη συνέχεια. Οι εθελοντές του Αρχέλωνα φτιάχνουν διαδρόμους με χαρτονάκια για να βοηθάνε τα χελωνάκια να μη χάνουν το δρόμο τους.

Οι θαλάσσιες χελώνες κατοικούν εδώ χιλιάδες χρόνια. Παίζουν σημαντικό ρόλο στην οικολογική ισορροπία με χαρακτηριστικό παράδειγμα το γεγονός ότι τρώνε μέδουσες. Αποτελούν δε και πόλο έλξης τουριστών, μιας κι όπως πλέον και οι έρευνες αποδεικνύουν, οι επισκέπτες μας νοιάζονται για το περιβάλλον, επιθυμούν να επισκεφθούν μια περιοχή για τη φύση της που πρέπει να φροντίζουμε να μην