Η κυβέρνηση (Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας) απευθύνει πρόσκληση προς «το ενδιαφερόμενο κοινό και φορείς να διατυπώσουν εγγράφως και σε κάθε περίπτωση επαρκώς τεκμηριωμένα τις απόψεις τους επί της σχετικής Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ)» για τα 6 σχεδιαζόμενα εργοστάσια «ενεργειακής αξιοποίησης» (καύσης) απορριμμάτων, εκ των οποίων ένα θα είναι στην Κρήτη στο Ηράκλειο και θα καλύπτει και το Νότιο Αιγαίο.
Η
Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων επισημαίνει τα παρακάτω:
1.
Το θέμα του χρόνου
διαβούλευσης: Η διαβούλευση γίνεται τον μήνα Αύγουστο, μήνα διακοπών, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με το
στόχο οποιασδήποτε διαβούλευσης που (θα έπρεπε να) είναι η αυξημένη συμμετοχή
των πολιτών.
2.
Το ζήτημα του τρόπου
διαβούλευσης: Η διαβούλευση γίνεται μόνο εγγράφως και ταχυδρομικά ή με ηλεκτρονικό μήνυμα, κάτι που
περιορίζει καθοριστικά τη διαφάνεια, καθώς έτσι κανείς δεν θα ξέρει ποιοι και πόσοι συμμετείχαν στη διαβούλευση και
βασιζόμαστε μόνο σε ό,τι μας πουν αυτοί που προκήρυξαν τη διαβούλευση. Επίσης
κανείς δε θα μπορεί να δει τι είπαν άλλοι πολίτες και φορείς στη διαβούλευση,
πάλι βασιζόμαστε σε ό,τι μας πουν αυτοί που προκήρυξαν τη διαβούλευση. Αυτά
εγείρουν σοβαρά ερωτηματικά διαφάνειας.
3.
Η κυβέρνηση αγνοεί
τον τοπικό σχεδιασμό: Στην Κρήτη,
η απόφαση της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και των τοπικών φορέων είναι η
διαχείριση των απορριμμάτων να γίνεται με βάση το τρίπτυχο Μείωση – Επαναχρησιμοποίηση – Ανακύκλωση κι έχει απορριφθεί η ιδέα
της καύσης απορριμμάτων. Πώς αγνοούν τον τοπικό σχεδιασμό που προέκυψε μετά από
πολύχρονη δημοκρατική συζήτηση στην Κρήτη;
4.
Η είσοδος ιδιωτών στη
διαχείριση των απορριμμάτων της Κρήτης με εργοστάσιο καύσης απορριμμάτων μειώνει τη διαφάνεια και το δημόσιο έλεγχο,
ενώ αναμένεται να πολλαπλασιάσει το κόστος για το δημόσιο και τους πολίτες.
5.
Η «ενεργειακή
αξιοποίηση» (καύση απορριμμάτων) παράγει καρκινογόνες διοξίνες που θα αναπνέουν οι
κάτοικοι της γύρω περιοχής. Ποιος ανύπαρκτος ή υποστελεχωμένος ελεγκτικός
μηχανισμός θα ελέγχει αν τηρούνται οι κανονισμοί ασφαλείας;
6.
Η καύση απορριμμάτων
παράγει τοξική τέφρα, διότι τα σκουπίδια δεν εξαφανίζονται ως δια
μαγείας. Τι θα γίνεται αυτή η τοξική τέφρα; Θα θάβεται πού και με ποια μέτρα
ασφαλείας για να μην επηρεάζει τον υδροφόρο ορίζοντα και τις αγροτικές
καλλιέργειες; Θα εξάγεται μήπως στην Αφρική στα πλαίσια της συνέχισης της
αποικιοκρατίας; Επιθυμούμε να υπάρχουν «θυσιασμένες ζώνες» όπου γη, νερό και
αέρας θα είναι μολυσμένα;
7.
Η καύση απορριμμάτων
(«ενεργειακή αξιοποίηση») είναι ανταγωνιστική στην ανακύκλωση, μείωση και
επαναχρησιμοποίηση απορριμμάτων: Τα εργοστάσια καύσης απορριμμάτων ζητάνε
όσο περισσότερα σκουπίδια γίνεται, για να παράγουν περισσότερη ενέργεια και να
βγάζουν περισσότερα κέρδη οι ιδιώτες. Άρα ουσιαστικά εγκαταλείπεται η μείωση,
επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση.
8.
Η καύση απορριμμάτων
(«ενεργειακή αξιοποίηση») θα κοστίσει πολλαπλάσια για το δημόσιο και τους
πολίτες: Οι ιδιώτες που θα αναλάβουν το εργοστάσιο θα χρηματοδοτηθούν με
δημόσια κονδύλια για τη δημιουργία του εργοστασίου, θα λαμβάνουν κρατικές
επιχορηγήσεις για τη λειτουργία του, θα παίρνουν χρήματα από τα δημοτικά τέλη
και θα παίρνουν και χρήματα από την ενέργεια που θα πουλάνε. Τουλάχιστον 4
διαφορετικές πηγές δημόσιας χρηματοδότησης προς τους ιδιώτες, σε βάρος των
πολιτών, της οικονομίας κι εν τέλει και της δημόσιας υγείας.
9.
Η προοπτική της
καύσης καλλιεργεί στους πολίτες μια λογική ανευθυνότητας, ότι «δε χρειάζεται
να κάνουν τίποτα οι ίδιοι, κάποιος άλλος θα αναλάβει το πρόβλημα». Έρχεται σε
αντίθεση με τη λογική του ενεργού, υπεύθυνου πολίτη, της συμμετοχής των πολιτών
στην επίλυση των προβλημάτων. Εκχωρούν την επίλυση του προβλήματος σε
«ειδικούς», με συνέπεια να είμαστε στο
μέλλον στο έλεός τους (των «ειδικών» και των ιδιωτών) σε σοβαρά ζητήματα που
έχουν να κάνουν με τη δημόσια υγεία, την
οικονομία και την προστασία της φύσης.
10.
Η εγκατάλειψη της
μείωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης θα πολλαπλασιάσει τα έξοδα
μεταφοράς των σκουπιδιών, άρα και το κόστος διαχείρισης αλλά και το κόστος
συλλογής τους από παραλίες, δάση, πόλεις. Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης προβλέπει
μεταφορά σκουπιδιών από το Νότιο Αιγαίο και την Κρήτη στο εργοστάσιο καύσης
απορριμμάτων στο Ηράκλειο. Αυτό πολλαπλασιάζει το κόστος τόσο της αποκομιδής
όσο και το κόστος μεταφοράς τους σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις.
Για όλους τους
παραπάνω λόγους, για να διασφαλιστεί η δημόσια υγεία και η προστασία του
περιβάλλοντος αλλά και για να εξοικονομηθούν πόροι καλούμε την κυβέρνηση να
εγκαταλείψει την ιδέα της καύσης των απορριμμάτων και να προωθήσει ενεργά τη
Μείωση, Επαναχρησιμοποίηση, Κομποστοποίηση και Ανακύκλωση των Απορριμμάτων,
κατά το παράδειγμα της διαχείρισης των απορριμμάτων στα Χανιά.
Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων
Δείτε σχετικά:
§ ΣΜΠΕ για τα 6 σχεδιαζόμενα εργοστάσια
«ενεργειακής αξιοποίησης»
§ Αντίδραση
Περιφέρειας Κρήτης και Δήμου Ηρακλείου: https://www.neakriti.gr/kriti/irakleio/2132004_meta-tin-perifereia-kritis-den-epithymei-tin-kaysi-aporrimmaton-kai-o-dimos
§ Για την τοξική τέφρα και το πού καταλήγει: Κλαπ
Αλεξάντερ, Ο πόλεμος των σκουπιδιών: ανταποκρίσεις από τις παγκόσμιες χωματερές,
εκδόσεις Δώμα, Αθήνα 2025
§ Για τις διοξίνες ακόμη και στο έδαφος στη Λωζάννη
από εργοστάσιο καύσης απορριμμάτων: https://gr.euronews.com/green/2021/10/17/gemato-dioksines-efagos-lwzani-elvetia
§ Τι είναι οι διοξίνες και πόσο επικίνδυνες είναι σε
ρεπορτάζ της Deutsche Welle
§ Για τη σύνδεση των διοξινών με τον καρκίνο σχετική
ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52001DC0593
§ Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) για τις διοξίνες: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dioxins-and-their-effects-on-human-health